Η ΑΝΑΡΧΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ FLAVIO COSTANTINI
Ο Flavio Costantini (21, Σεπτεμβρίου 1926 – 20 Μαΐου του 2013) ήταν σημαντικός Ιταλός καλλιτέχνης. δημιούργησε πορτρέτα συγγραφέων και καλλιτεχνών για τις εφημερίδες, και εικονογράφησε αρκετά μυθιστορήματα. Πρώιμα έργα του είναι εμπνευσμένα από τον Κάφκα, καθώς και από λογοτεχνικά, ουτοπικών και αναρχικών ιδεών. Στη συνέχεια το έργο του παρουσίασε μια απαισιόδοξη άποψη του Δυτικού, αλλά και γενικότερα ολόκληρου του πολιτισμού. Ως αναρχικός και μύστης της μεγάλης Τέχνης δημιούργησε μια σειρά από πίνακες εξερευνώντας ιστορικά θέματα και ιδεολογικά όπως: την Αναρχία, το ναυάγιο του Τιτανικού, την Αλχημεία, τον Μότσαρτ, την Γαλλική Επανάσταση, τον φόνο του Νικολάου και της οικογενείας του κλπ. Στο τέλος δημιούργησε μια σειρά από έργα για τον Πινόκιο και προσέφερε μια σκοτεινή ανάγνωση του, το οποίο θεωρείται ένα από τα τρία ή τέσσερα μεγαλύτερα ιταλικά μυθιστορήματα.
Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Στιούαρτ Κρίστι, τις περισσότερες φορές είναι ο καλλιτέχνης, ο συγγραφέας ή ο ποιητής, παρά ο ιστορικός ή ο κοινωνιολόγος, που καταφέρνουν να συλλάβουν το πνεύμα μιας εποχής. Με αυτόν τον τρόπο, συμβάλλουν σημαντικά στην κατανόηση της κοινωνίας. Ένας τέτοιος άνθρωπος είναι ο Flavio Costantini. Γεννημένος στη Ρώμη το 1926, τα πρώτα του εγχειρήματα στην τέχνη υποκινήθηκαν περισσότερο από πνευματική απογοήτευση παρά από καλλιτεχνικούς δασκάλους. «Άρχισα να ζωγραφίζω γιατί διάβαζα τα βιβλία του Κάφκα… ήταν αδύνατο να γράψω σαν τον Κάφκα, οπότε άρχισα να ζωγραφίζω». Ακολούθησαν και άλλοι συγγραφείς, αλλά ήταν η ανθρώπινη κατάσταση όπως απεικονίζεται από τον Κάφκα που έμελλε να παραμείνει η κυρίαρχη επιρροή στον κόσμο του Costantini. Αποσυρόμενος από το ναυτικό το 1955, ο Costantini επέστρεψε στην Ιταλία για να ξεκινήσει μια νέα καριέρα ως σχεδιαστής υφασμάτων και εμπορικός γραφίστας. Γοητευμένος από τις δομές της Γένοβα, η επιλεγμένη έδρα του, του παρείχε ένα αντίδοτο για τον Καφκικό εφιάλτη της Νέας Υόρκης. Ο Κωσταντίνι ήταν κομμουνιστής μέχρι το 1962, αλλά η επίσκεψη ενός μήνα στη Μόσχα τον έκανε να αναθεωρήσει τις πεποιθήσεις του. Στη Μόσχα είδε “ένα ατελείωτο ρεύμα τουριστών αγροτών που ήταν παράξενα σιωπηλοί, ούτε λυπημένοι ούτε χαρούμενοι, αλλά διοχετεύτηκαν σε ένα απογοητευμένο, ασυνείδητο προσκύνημα… Η επανάσταση είχε τελειώσει… Στις άθλιες κάθετες πλατείες της Νέας Υόρκης ή στις εξίσου άθλιες οριζόντιες πλατείες της Μόσχας, που έφταναν πέρα από τις άτονες αναμνήσεις της παλιάς Ευρώπης, αυτή ήταν ίσως μια εναλλακτική, μια απομονωμένη αλλά επίμονη φωνή, μια αρχαία Ουτοπία. Έκτοτε, από το 1963, προσπάθησα, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων μου, να δημοσιοποιήσω αυτή την αδιάλλακτη εναλλακτική”.
Ξαναδιάβασε ένα βιβλίο που δεν του άρεσε κάποια χρόνια νωρίτερα, «Απομνημονεύματα ενός επαναστάτη» του Βίκτορ Σερζ. Η περιγραφή του Σερζ για την ηρωική περίοδο του γαλλικού αναρχικού ακτιβισμού που ανέδειξε το τέλος του περασμένου αιώνα προσέφερε στον Κωσταντίνι ένα κοινωνικό θέμα που θα αποτελέσει την έμπνευσή του για τις επόμενες δύο δεκαετίες. Ένιωθε, όπως και ο Σερζ, ότι, παρόλο που είχαν αντιφάσεις, οι Γάλλοι αναρχικοί ήταν «άνθρωποι που απαιτούσαν, πριν από οτιδήποτε άλλο, αρμονία μεταξύ λόγων και πράξεων». Ήταν πολύ συχνά μοναχικά και απομονωμένα άτομα, ευαίσθητα με τον τρόπο τους, των οποίων η αντίδραση στη σύγχυση και την αποξένωση ήταν να δράσουν, να αρνηθούν να υποταχθούν. Το έργο του αυτές τις δύο δεκαετίες είναι μια τεκμηρίωση αυτής της δραματικής περιόδου στην οδύσσεια της ανθρωπότητας προς μια ελεύθερη κοινωνία που βασίζεται στις αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης που περιέγραψε ο Bakunin πριν από έναν αιώνα: «Είναι ο θρίαμβος της ανθρωπότητας, είναι η κατάκτηση και η ολοκλήρωση του την πλήρη ελευθερία και την πλήρη ανάπτυξη, υλική, πνευματική και ηθική, κάθε ατόμου, με την απόλυτη ελεύθερη και αυθόρμητη οργάνωση της οικονομικής και κοινωνικής αλληλεγγύης όσο το δυνατόν πληρέστερα μεταξύ όλων των ανθρώπων που ζουν στη γη».
Υπάρχει και μια ειρωνεία στα έργα του: τα πρόσωπα των αστυνομικών, για παράδειγμα, που πυροβολούν απεργούς στο Σικάγο, το 1886, είναι αυτά τεσσάρων προέδρων των ΗΠΑ. Μια άλλη τέμπερα, που απεικονίζει τη σύλληψη του Ravachol, έχει τον Toulouse-Lautrec ως αξιωματικό που συλλαμβάνει. Τα στοιχειωμένα πρόσωπα του Costantini, αντλημένα απευθείας από σύγχρονες πηγές, παρέχουν ένα στοιχείο φωτογραφικού ρεαλισμού που έρχεται σε έντονη αντίθεση με το διακοσμητικό σκηνικό.
Η πολιορκία της Οδού Σύδνεϋ
