“Θα έπρεπε να προσπαθήσουμε να αντλήσουμε τα διδάγματα της Ισπανικής Επανάστασης με βάση μια αναρχική οπτική αλλά και με μετριοφροσύνη και κατανόηση, δίχως να εμποδιζόμαστε από ένα ψευδές αίσθημα αφοσίωσης ή από καιροσκοπικές ερμηνείες,. Είμαι πεπεισμένη ότι το κίνημά μας θα χάσει το ηθικό του και θα εξασθενίσει περισσότερο από τον τυφλό και άκριτο θαυμασμό, παρά από την παραδοχή των σφαλμάτων του παρελθόντος.” ΜΑΡΙ-ΛΟΥΙΖ ΜΠΕΡΝΕΡΙ
Ο αγώνας στην Ισπανία (1936-1939), τον οποίο προκάλεσε η ανταρσία των στρατιωτικών, που υποστηρίζονταν και παρακινούνταν από τους πλούσιους γαιοκτήμονες και βιομηχάνους, καθώς και από την Εκκλησία, έχει εν γένει
θεωρηθεί από τους προοδευτικούς κύκλους εκτός Ισπανίας σαν ένας αγώνας ανάμεσα στον φασισμό και τη δημοκρατία, με την τελευταία να εκπροσωπείται από την κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου, η οποία κέρδισε τις γενικές εκλογές του Φεβρουάριου του 1936. Την εποχή εκείνη μια τέτοια ερμηνεία της κατάστασης ίσως να
εξυπηρετούσε κάποιο σκοπό, σαν ένα μέσο για να εξασφαλιστεί η υποστήριξη των Δημοκρατιών (αν και στην πραγματικότητα, το μόνο που κατάφερε ήταν να κερδίσει τη λαϊκή συμπάθεια ενώ οι δημοκρατικές κυβερνήσεις απομόνωσαν εσπευσμένα τη Δημοκρατική Ισπανία από την Ευρώπη με την πολιτική τους της Μη Επέμβασης). Ομως μια τέτοια απλοποίηση των ζητημάτων δεν αντέχει σε εξέταση υπό το φως των γεγονότων. Υπάρχουν άφθονα αποδεικτικά στοιχεία που καταδεικνύουν ότι, αν η κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου αφηνόταν να κάνει ό,τι ήθελε, δε θα προέβαλε καμία αντίσταση στον Φράνκο. Πράγματι, η πρώτη της αντίδραση απέναντι στην ανταρσία ήταν να επιδιώξει να «κλείσει μια συμφωνία» με τον Φράνκο και όταν αυτό απορρίφθηκε κατηγορηματικά, η κυβέρνηση προτίμησε να ηττηθεί παρά να οπλίσει το λαό. Αν λοιπόν, σ’ εκείνες τις πρώτες ημέρες του αγώνα, ο Φράνκο ηττήθηκε στα 2/3 της Χερσονήσου, πρέπει ν’αναζητήσουμε αλλού τις αιτίες γι’αυτό.
Σε ποιό βαθμό, λοιπόν, ήταν το επαναστατικό κίνημα υπεύθυνο για την ήττα του; Ήταν άραγε υπερβολικά αδύναμο για να πραγματοποιήσει την επανάσταση; Σε ποιό βαθμό η αγορά οπλισμού και πρώτων υλών από το εξωτερικό εξαρτιόταν από την τυπική ύπαρξη μιας συνταγματικής κυβέρνησης εντός της Δημοκρατικής Ισπανίας; Τι πιθανότητες είχε ένας βιαστικά συγκροτημένος στρατός «ανταρτών» ενάντια σε ένα τακτικό
στρατό; Αυτά ήταν μερικά από τα πρακτικά προβλήματα που αντιμετώπισαν το επαναστατικό κίνημα και οι ηγέτες του. Ομως στην προσπάθειά τους να λύσουν αυτά τα προβλήματα, οι αναρχικοί και οι επαναστάτες συνδικαλιστές ήρθαν επίσης αντιμέτωποι με άλλα ζητήματα, τα οποία ήταν θεμελιώδη για το σύνολο των θεωρητικών και ηθικών βάσεων των οργανώσεών τους. Σε ποιό βαθμό μπορούσαν να συνεργαστούν με τα πολιτικά κόμματα και την U.G.T.(to Σοσιαλιστικό αντίστοιχο της C.N.T., στο οποίο είχε ενταχθεί το ήμισυ των οργανωμένων εργατών της Ισπανίας); Υπ’ αυτές τις συνθήκες έπρεπε άραγε να υποστηριχθεί μια μορφή κυβέρνησης ενάντια σε κάποια άλλη; Η επαναστατική ορμή των πρώτων ημερών της αντίστασης έπρεπε άραγε να ανακοπεί προς «όφελος» του ένοπλου αγώνα ενάντια στον Φράνκο, ή έπρεπε να αναπτυχθεί μέχρι εκεί που οι εργάτες μπορούσαν και ήταν προετοιμασμένοι; Ήταν η κατάσταση τέτοια ώστε να μπορεί να θριαμβεύσει η κοινωνική επανάσταση και, αν όχι, ποιος έπρεπε να είναι ο ρόλος των επαναστατών εργατών; Το πέρασμα του χρόνου δεν κατέστησε τα ερωτήματα αυτά απλώς ακαδημαϊκά. Για τους Ισπανούς εργάτες που συνέχισαν τον αγώνα ενάντια στον Φράνκο μέσα στην Ισπανία ή από την εξορία, τα ζητήματα αυτά είναι άκρως χειροπιαστά και αμφιλεγόμενα. Κι ωστόσο θα περάσουν πολλά χρόνια μέχρι να γραφεί μια πλήρης κι αντικειμενική ιστορία της Ισπανικής Επανάστασης. Πληθώρα ντοκουμέντων είτε είναι θαμμένα στα αρχεία οργανώσεων είτε διεσπαρμένα και οι προσωπικές μαρτυρίες όσων έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο δεν έχουν ακόμη καταγραφεί
Η έκδοση αυτή δεν αποτελεί ανατύπωση του ομότιτλου έργου που εξέδωσε ο εκδοτικός οίκος FREEDOM PRESS το 1953. Είναι μία σε σημαντικό βαθμό ανεπτυγμένη εκδοχή του έργου εκείνου, την οποία ο συγγραφέας ετοίμασε το 1957 για μια Ιταλική έκδοση με τίτλο INSEGNIAΜ ΕΝΉ DELLA REVOLUZIONE SPAGNUOLA και η οποία εξεδόθη προσφάτως στο Παρίσι σε Ισπανική μετάφραση με τίτλο ENSENANZAS DE LA REVOLUCION ESPANOLA.
ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ (1936-1939) VERNON RICHARDS. 310 σελίδες
Μετάφραση: Σπύρος Κοτρώτσιος. Έκδοση: Ελεύθερος Τύπος, 1996, 310 σελίδες