LOUISE MICHEL: Η ΖΩΗ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΡΧΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΡΙΑΣ

Αναρχική, αγωνίστρια της Παρισινής Κομμούνας, πρωτοπόρα της γυναικείας χειραφέτησης, δασκάλα, παιδαγωγός, ποιήτρια, φλογερή ρήτορας. Αυτοί είναι μόνο μερικοί από τους χαρακτηρισμούς που μπορούν να αποδοθούν και να περιγράψουν τη ζωή της μεγάλης επαναστάτριας Λουίζ Μισέλ, η οποία αφιέρωσε όλη της τη ζωή στον αγώνα για την ανατροπή του κόσμου του κράτους και της αδικίας και τη δημιουργία μιας κοινωνίας ελευθερίας και ισότητας. Η μεγάλη αναρχική επαναστάτρια Λουίζ Μισέλ, άφησε την τελευταία της πνοή στις 9 Ιανουαρίου του 1905, στην πόλη της Μασσαλίας. Η κηδεία της αποτέλεσε μια μαζική συγκέντρωση χιλιάδων επαναστατών που κρατούσαν τις κόκκινες σημαίες της ελευθερίας και της επανάστασης.

Το παρακάτω αφιέρωμα το βρήκαμε στην αναρχική εφημερίδα-σελίδα “Αιχμή”, ενώ το βίντεο στο τέλος, που φτιάχτηκε το 2009, αποτελεί αφιέρωμα για τη ζωή και τη δράση της επαναστάτριας. Η μετάφραση και ο υποτιτλισμός του βίντεο έγινε από την Κατάληψη Σινιάλο τον Μάη του 2014, όπου και προβλήθηκε στο πλαίσιο των γενεθλίων για τα 4 χρόνια της κατάληψης.

Η Louise Michel προς το τέλος της ζωής της. Βλ. Institut de France.

«Γιατί η Louise Michel είναι από τις ελάχιστες γυναίκες που αναγνωρίστηκαν από τη Γαλλική Ιστορία ; Γιατί είναι η μοναδική γυναίκα που έδωσε το ονομά της σε σταθμό του παρισινού μετρό ; Επειδή πολέμησε, είναι αλήθεια, πάνω στα οδοφράγματα για την υπεράσπιση της Κομμούνας του Παρισιού το 1871. Ντυμένη με τη στολή της Εθνοφρουράς, έδωσε τη μάχη με το 61ο Τάγμα της Μονμάρτης. Κραδαίνοντας σημαία, επιτέθηκε στα στρατεύματα των Βερσαλλιών, πυροβόλησε με καραμπίνα Remington χωρίς να δειλιάσει, χωρίς κανένα φόβο. Νύχτες ολόκληρες, υπερασπίστηκε χαρακώματα που βομβάρδιζε ο στρατός του Thiers. ‘Ηταν από τους τελευταίους που είχαν οχυρωθεί στο νεκροταφείο της Μονμάρτης κατά τη διάρκεια της Αιματηρής Εβδομάδας. Το θάρρος της εντυπωσιάζει.

Αλλά και άλλες γυναίκες υπήρξαν θαρραλέες στην Κομμούνα, που αναδύθηκε για την κοινωνική δικαιωσύνη. Αυτό που έκανε την Louise Michel άξια να δοξάζεται από τον Victor Hugo (την ονομάζει Viro Major : μεγαλύτερη κι από άντρα) να χειροκροτείται από αναρίθμητα πλήθη, και να μεταμορφώνεται σε ζωντανό θρύλο, είναι κατ’ αρχήν ο λόγος της. Στην Κομμούνα, ήταν υποκινήτρια. ‘Επαιρνε το λόγο στις λέσχες των πολιτών, στηλίτευε τους δειλούς, ύψωνε τη φωνή, εμψύχωνε τους Ομοσπονδιακούς.

Όταν δικάστηκε από το καθεστώς των Βερσαλλιών, απευθύνθηκε στους δικαστές της, που την καταδίκασαν στην εξορία, με την εξής φράση : «Αν δεν είστε δειλοί, σκοτώστε με». Ο τολμηρός, προβοκατόρικος λόγος της, που ολόκληρος ο τύπος αναπαρήγαγε, την καθιέρωσε ως την ψυχή της Κομμούνας, την εκπρόσωπο του καταπιεσμένου λαού, το πρότυπο των ανυπότακτων γυναικών. Στη Νέα Καλυδωνία, όπου εξορίστηκε επτά χρόνια, η φωνή της εξακολούθησε να κάνει θαύματα : δίδαξε τα μικρά παιδιά, κήρυξε την εξέγερση στους αυτόχθονες Kanaks.

Από τη στιγμή που επέστρεψε θριαμβευτικά στη Γαλλία το 1880 μέχρι το θανατό της, δεν έπαψε να διασχίζει τη χώρα, από πόλη σε πόλη, μνημονεύοντας την Κομμούνα, προφητεύοντας το λαμπρό μέλλον της αναρχίας -την αποθέωση της επανάστασης που θα διώξει σαν κυκλώνας τον παλιό κόσμο και τη φρίκη του και θα μεταμορφώσει κάθε άνθρωπο σε πεταλούδα… ‘Ολοι πια την ξέρουν ως αναρχική ηγέτιδα, αυτήν που δεν πέταξε ποτέ βόμβες, αλλά εξύμνησε τους δράστες βομβιστικών επιθέσεων : «αυτούς που σκοτώνουν τέρατα για να ζήσει η ανθρωπότητα». Πολυγραφότατη, καταπιάστηκε με όλα τα λογοτεχνικά είδη, δημοσιεύοντας ποιήματα, τραγούδια, μυθιστορήματα, δοκίμια, απομνημονεύνατα, θεατρικά έργα, λιμπρέτα, παιδικές ιστορίες, διηγήματα. Η ζωηρή της πέννα, ενθουσιώδης, εμφατική, εξπρεσιονιστική, όπως και ο βασανισμένος, πυρετώδης, συγκινητικός της λόγος, έχουν την ίδια παλέτα από σκούρο γκρι και έντονο κόκκινο για να περιγράψουν την κοινωνία «με τα σαγόνια δράκου» και τον επικό αγώνα ως «την υπέροχη αυγή της απελευθέρωσης». Υπήρξε μία γυναίκα με δυνατή φωνή» (Xavière Gauthier, καθηγήτρια, πρόεδρος της Διεθνούς ‘Ενωσης Louise Michel, συγγραφέας του βιβλίου La Vierge rouge. Biographie de Louise Michel, éditions de Paris, 1999).

Η κηδεία της Louise Michel, έργο του χαράκτη Albert Peters Desteray.

Η νεκρική πομπή βγαίνει από το Παρίσι από την Πύλη της Asnières. Ο επικήδειος λόγος της δημοσιογράφου Séverine στο νεκροταφείο του Levallois-Perret. Οι φίλες της Louise Michel πίσω από το φερετρό της. O τάφος της Louise Michel. Βλ. Histoire de la Commune de Paris 1871, The Project Gutenberg eBook of L’illustration, BNF/Agence Meurisse.

Η φεμινίστρια και αναρχική συγγραφέας και δημοσιογράφος Séverine (Caroline Rémy). Προσωπογραφία του Pierre-Auguste Renoir. The National Gallery of Art, Washington, DC, USA. Βλ. Wikipaintings. Δεξ., γλυπτό του Auguste Rodin.

Η Louise Michel το 1880. Βλ. Wikipedia.

Αριστερά, η Louise Michel στο βήμα μιας συγκέντρωσης.

Με τις στενές της φίλες Marie Ferré και Paule Mink, φεμινίστριες και αγωνίστριες της Κομμούνας. Πάνω δεξιά, μια φωτογραφία της Marie Ferré, της καλύτερής της φίλης, που η Louise Michel κρατούσε πάντα μαζί της (Lucien Descaves papers).

Καρικατούρες της εποχής (Alfred Le Petit, κ.α.).

Αριστερά, η Louise Michel σε σκίτσο του γάλλου ζωγράφου Louis Tinayre (γιος Κομμουνάρων ο ίδιος). Βλ. cartoliste.ficedl.

Αριστερά, Η Louise Miche εμψυχώνει τους Κομμουνάρους, έργο του Jules Girardet. Musée d’Art et d’Histoire de Saint-Denis. Στη μικρή γραβούρα, η Louise Miche επικεφαλής μιας διαδήλωσης ανέργων το 1883, κατά την οποία σημειώθηκαν λεηλασίες φούρνων (καταδικάστηκε σε έξι χρόνια φυλακή για «εξώθηση σε λεηλασίες»).

«Ψωμί ή Θάνατος», καρικατούρα του H. Demare (1883), με αφορμή τη διαδήλωση των ανέργων και τις λεηλασίες.

Η Louise Michel με τη στρατιωτική στολή των Κομμουνάρων. Φωτ. Fontange, 1871. Montreuil – Μusée de l’Histoire vivante.

Οδόφραγμα σε δρόμο του Παρισιού κατά τη διάρκεια της Κομμούνας. Βλ. The Funambulist.

Η σύλληψη της Louise Michel το Μάη του 1871, έργο του Jules Girardet. Musée d’Art et d’Histoire de Saint-Denis. Βλ. Wikipedia. Στον αγαπημένο της Théophile Ferré, που συνελήφθη και εκτελέστηκε, η Louise Michel αφιέρωσε το αποχαιρετιστήριο ποιημά της «Τα Κόκκινα Γαρύφαλλα».

Αναχώρηση καταδίκων για τα στρατόπεδα καταναγκαστικών έργων της Νέας Καλυδωνίας. Καρτ ποστάλ Delcampe.

Αριστερά, στρατοπέδο της Νέας Καλυδωνίας. Καρτ ποστάλ Delcampe. Δεξιά, η Louise Michel εξόριστη (για επτά χρόνια) στη Nouméa, πρωτεύουσα της Νέας Καλυδωνίας.

Η Louise Michel στην εξορία μέσα από τις είκόνες της ταινίας Louise Michel la rebelle της σκηνοθέτριας Sólveig Anspach (2010). Σε αντίθεση με άλλους Κομμουνάρους, που περιφρονούσαν τους αυτόχθονες Κanaks, η Louise Michel υποστήριξε την εξεγερσή τους το 1878, και αφιερώθηκε στη μορφωσή τους (ήταν δασκάλα).

Η απόδραση του Rochefort, έργο του γάλλου ζωγράφου Edouard Manet (1881). Υποστηρικτής της Κομμούνας πριν στραφεί σε ακροδεξιές λαικίστικες θέσεις, ο δημοσιογράφος και θεατρικός συγγραφέας Henri Rochefort πραγματοποίησε τη μοναδική επιτυχημένη απόδραση από τα κάτεργα της Νέας Καλυδωνίας. Φίλος και θαυμαστής της Louise Michel, ήταν από τους πρώτους που την υποδέχτηκαν όταν επέστρεψε στο Παρίσι. Σ’ αυτόν θα χαρίσει η Louise Michel μετά από χρόνια τη μία από τις δύο σφαίρες που της έριξαν σε μία συγκέντρωση με το εξής σημείωμα : «Ενθύμιο από τη σφαίρα με το κομμένο αυτί που βρέθηκε στο καπέλο μου».

Στις 22 Ιανουρίου του 1888, κι ενώ είχε πάρει το λόγο σε μία μεγάλη συγκέντρωση στη Χάβρη, η Louise Michel πυροβολήθηκε από πίσω δύο φορές από έναν μοναρχικό Βρετόνο, τον Pierre Lucas. Μία σφαίρα διαπέρασε το καπέλο της και η άλλη σφηνώθηκε στον αριστερό κροταφικό λοβό του εγκεφάλου της (απ’ όπου δεν βγήκε ποτέ). Ατάραχη, καθησύχασε τους 2.000 ακροατές της, λέγοντας πως επρόκειτο μόνο για έναν ηλίθιο που έριξε με άσφαιρα. Η Louise Michel όχι μόνο αρνήθηκε να μηνύσει τον απλοικό επίδοξο δολοφόνο της, αλλά τον συνέδραμε και με έναν δικηγόρο, ώστε να αθωωθεί. Επικοινωνούσε μαζί του και στο τέλος του αφιέρωσε κι ένα ποιημά της, τον Βρετόνο :»Ο γιος αυτός των ακτών της Αρμορικής, των ακτών όπου η θάλασσα ουρλιάζει, πήγαινε χαμένος στις σκέψεις και τον μυστικισμό του… Ας παραμείνει ελεύθερος μέσ’ τη σκιά του, γι’ αυτόν δεν έχουμε νόμο».

Η άφιξη της Louise Michel στο σιδηροδρομικό σταθμό Saint-Lazare του Παρισιού το 1880, όπου την υποδέχτηκαν οι Henri de Rochefort, Louis Blanc και Georges Clémenceau. Βλ. Ateneu Libertari Estel Negre.

Υποψήφια στις εκλογές. Βλ. International Institute of Social History.

Στο σπίτι της. Φωτ.Dornac (Paul Francois Arnold Cardon). Archives Larousse, Paris. Giraudon, The Bridgeman Art Library.

Η Louise Michel αναρρώνει στην Toulon από μία πνευμoνία (Απρίλης του 1904). Αριστερά, ο γιατρός Bertollet, και δεξιά η φίλη της Charlotte Vauvelle. Φωτ. Bougault για το περιοδικό «l’Illustration». Βλ. Gutenberg.org.